Một thế kỷ trước, việc sinh nở ở Hoa Kỳ không hề đơn giản. Trung bình, cứ 1.000 ca sinh nở, có 8 phụ nữ tử vong do biến chứng thai kỳ.
Ngày nay tại Hoa Kỳ, cứ 100.000 ca sinh thì có chưa đến 20 phụ nữ tử vong - một sự thay đổi đáng kể phần lớn là nhờ những cải thiện đáng kể về sức khỏe cộng đồng và những tiến bộ vượt bậc trong y học sản khoa.
Trường Y Stanford tuyển dụng giáo sư sản khoa đầu tiên vào năm 1912, và trong thế kỷ kể từ đó đã đi đầu trong việc cải thiện cuộc sống của các bà mẹ tương lai và trẻ sơ sinh. Với việc bổ sung Bệnh viện Nhi đồng Lucile Packard vào năm 1991, Stanford nhanh chóng trở thành đơn vị dẫn đầu được công nhận trên toàn quốc về nghiên cứu và đào tạo sản khoa.
Tiến sĩ Maurice Druzin, Giáo sư Charles B. và Ann L. Johnson kiêm phó chủ tịch khoa sản phụ khoa cho biết: "Chỉ trong vòng 20 năm, các nhà nghiên cứu của Packard đã thực sự thay đổi phương pháp điều trị chuyển dạ sinh non ở đất nước này".
Druzin gia nhập khoa vào tháng 7 năm 1991, ngay sau khi Bệnh viện Nhi Packard mở cửa. Trong số ít bác sĩ nội trú sản khoa tại Bệnh viện mới có Tiến sĩ Y khoa Yasser El-Sayed, hiện là giáo sư sản phụ khoa và phó khoa y học bà mẹ và thai nhi.
“Chuyên môn sâu rộng của Packard đã thu hút những bệnh nhân có nguy cơ rất cao từ khắp cả nước”, El-Sayed nhớ lại. “Điều đó rất quan trọng, vì nó đã tạo ra một cộng đồng đủ lớn để chúng tôi phát triển các thử nghiệm lâm sàng về các phương pháp điều trị và quy trình mới.”
Ngày nay, các chuyên gia sản khoa tại Bệnh viện Nhi Packard vẫn tích cực tham gia nghiên cứu liên ngành để phát triển các quy trình và chiến lược mới nhằm chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa các vấn đề sinh sản và sơ sinh. Các chuyên gia trên khắp Bệnh viện và khu y tế đang tập trung vào việc cải tiến thuốc men và phương pháp điều trị chuyển dạ sinh non, đồng thời theo đuổi các nghiên cứu về bộ gen có thể giúp xác định các tình trạng hoặc vấn đề nguy cơ trong quá trình phát triển của thai nhi.
“Chúng tôi đã xây dựng được thành tích xuất sắc trong nghiên cứu lâm sàng và y học chuyển dịch”, El-Sayed nói. “Nghiên cứu là một phần quan trọng trong cam kết của chúng tôi và giúp Packard mở rộng dịch vụ chăm sóc lâm sàng và tiếp cận cộng đồng.”
Nghiên cứu lâm sàng sáng tạo
Bốn năm trước, Tiến sĩ El-Sayed và Phó Giáo sư Sản phụ khoa Deirdre Lyell đã bắt đầu thử nghiệm thuốc nifedipine, một loại thuốc giãn cơ thường được dùng cho phụ nữ mang thai trong giai đoạn đầu chuyển dạ để giảm các cơn co thắt và ngăn ngừa sinh non. Mặc dù được kê đơn rộng rãi, nifedipine chưa bao giờ được thử nghiệm trong một nghiên cứu có đối chứng giả dược.
Năm 2008, Lyell và các đồng nghiệp đã tuyển dụng 70 phụ nữ tại Bệnh viện Nhi Packard đang trong giai đoạn chuyển dạ sớm. Một số được cho dùng ngẫu nhiên nifedipine, số khác được cho uống viên đường.
Lyell, tác giả chính của nghiên cứu được Học viện Sản phụ khoa Hoa Kỳ vinh danh là một trong những bài báo nghiên cứu xuất sắc nhất năm 2008, cho biết: "Chúng tôi thấy rằng nifedipine không hiệu quả hơn giả dược trong việc trì hoãn việc sinh nở".
"Chúng tôi đã chứng minh rằng phụ nữ mang thai đang tiếp xúc với nhiều loại thuốc một cách không cần thiết", El-Sayed nói thêm. "Tôi tin tưởng rằng thử nghiệm lâm sàng của chúng tôi đã tạo ra một thay đổi lớn trong cách sử dụng nifedipine ở quốc gia này."
Năm 2010, Lyell được bổ nhiệm làm giám đốc một chương trình mới tại Bệnh viện Nhi Packard, được thành lập để nghiên cứu các rối loạn nhau thai và đơn giản hóa việc chăm sóc phụ nữ mang thai có nhau thai bám bất thường.
"Thông thường nhau thai sẽ tự bong ra khỏi tử cung sau khi sinh, nhưng khi nhau thai không bong ra, nguy cơ đối với người phụ nữ sẽ tăng lên đáng kể", bác sĩ Lyell giải thích. Ví dụ, một tỷ lệ nhỏ phụ nữ mang thai được chẩn đoán mắc chứng nhau cài răng lược, một tình trạng nhau thai phát triển quá sâu vào thành tử cung. Nhau cài răng lược có thể dẫn đến chảy máu âm đạo và sinh non, và là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong cho phụ nữ trong khi sinh. Việc điều trị thường bao gồm cắt bỏ tử cung sau sinh.
Nghiên cứu cho thấy sinh mổ làm tăng đáng kể nguy cơ nhau cài răng lược. Một phụ nữ đã từng sinh mổ và một lần có nguy cơ bị nhau cài răng lược trong lần mang thai tiếp theo lên tới 25%.
Lyell cho biết: "Do số ca sinh mổ tăng trên toàn quốc, hiện nay tỷ lệ nhau cài răng lược ở Hoa Kỳ cũng cao hơn. Chúng tôi đang tiến hành nghiên cứu lý do tại sao phụ nữ đã sinh mổ dễ bị rối loạn nhau thai hơn, và đang nỗ lực tìm ra các kỹ thuật phẫu thuật trong quá trình sinh mổ có thể làm giảm nguy cơ nhau cài răng lược trong tương lai." Lyell gần đây đã được trao Giải thưởng Học giả Khoa Harman danh giá để tiếp tục nghiên cứu về tình trạng nhau cài răng lược.
Trầm cảm trong thai kỳ là một trọng tâm nghiên cứu khác của Lyell. "Cần phải có chương trình sàng lọc trầm cảm toàn diện cho phụ nữ mang thai", bà nói. "Trong nhiều trường hợp, tình trạng này thậm chí còn không được ghi nhận trong hồ sơ bệnh án của họ."
Vì các bà mẹ tương lai thường ngại dùng thuốc chống trầm cảm nên Lyell và các đồng nghiệp của bà đã tiến hành thử nghiệm lâm sàng các phương pháp điều trị thay thế.
Năm 2010, bà và Druzin đồng sáng tác một nghiên cứu do Tiến sĩ Rachel Manber, giáo sư tâm thần học dẫn đầu, cho thấy châm cứu có thể là một phương pháp thay thế khả thi cho phụ nữ mang thai bị trầm cảm.
Nghiên cứu di truyền hợp tác
Các nhà nghiên cứu tại Stanford cũng đang nỗ lực giải quyết các biến chứng nghiêm trọng của thai kỳ bằng các kỹ thuật tiên tiến, chẳng hạn như di truyền y học.
Tiến sĩ, Bác sĩ Anna Penn, Phó giáo sư nhi khoa, là người đứng đầu Nhóm Công tác Nhau thai Stanford, một nhóm đa ngành gồm các nhà khoa học và bác sĩ tập trung vào việc tìm hiểu sự đóng góp của bệnh lý nhau thai vào tình trạng sinh non. Ví dụ, khoảng một nửa số ca sinh non tại Bệnh viện Packard mỗi năm là do tiền sản giật, một tình trạng gây ra huyết áp cao ở phụ nữ mang thai. Tiền sản giật nặng có thể dẫn đến co giật và các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác cho người mẹ. Một mục tiêu của Nhóm Công tác Nhau thai là làm sáng tỏ rối loạn này bằng cách so sánh các mẫu DNA từ hàng trăm nhau thai được hiến tặng bởi các bệnh nhân bình thường, sinh non và tiền sản giật tại Bệnh viện Nhi Packard.
Những khoản quyên góp này sẽ hình thành nền tảng cho Ngân hàng mô nhau thai có thể hỗ trợ nhiều hướng nghiên cứu tại Stanford.
Trong khi đó, Tiến sĩ, Bác sĩ Y khoa Nihar Nayak, phó giáo sư sản phụ khoa, đang tiến hành nghiên cứu cơ bản và chuyển dịch về tình trạng nhau thai bất thường dẫn đến các bệnh lý khác nhau trong thai kỳ, đặc biệt là tiền sản giật. Nayak nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình hình thành mạch máu, quá trình tạo ra các mạch máu mới, một bước quan trọng cho sự phát triển bình thường của nhau thai. Gần đây, Druzin, El-Sayed, Nayak và các cộng sự tại Khoa Y đã đồng tác giả một nghiên cứu xác định một dấu ấn sinh học mới tiềm năng để sàng lọc tiền sản giật.
Nayak và nhóm nghiên cứu của ông cũng đã phát triển một phương pháp mới để theo dõi biểu hiện gen nhau thai trong suốt thai kỳ, một bước tiến đáng kể cho các nghiên cứu về chức năng của gen nhau thai.
Trong một nghiên cứu khác, El-Sayed, Lyell và Druzin gần đây đã đồng tác giả một nghiên cứu so sánh kết quả thai kỳ giữa các cặp vợ chồng da trắng và da đen/da trắng. Nghiên cứu, dựa trên dữ liệu thu thập từ hơn 9.000 cặp vợ chồng sinh con tại Bệnh viện Nhi Packard từ năm 2000 đến năm 2006, cho thấy phụ nữ mang thai có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ cao hơn nếu một trong hai cha mẹ là người châu Á và người kia là người da trắng. Druzin cho biết: "Với sự đa dạng phong phú của Khu vực Vịnh San Francisco, đây là một đóng góp quan trọng cho sự hiểu biết của chúng ta về vai trò của sắc tộc đối với kết quả thai kỳ".
Bên kia khuôn viên trường, Tiến sĩ Stephen Quake, giáo sư kỹ thuật sinh học và vật lý, đã phát triển một xét nghiệm tiền sản không xâm lấn để phát hiện hội chứng Down và các rối loạn di truyền khác. Các thủ thuật sàng lọc tiêu chuẩn, chẳng hạn như chọc ối, rất nguy hiểm vì cần phải đưa kim vào tử cung để lấy mẫu DNA nhau thai. Kỹ thuật của Quake phân lập DNA thai nhi trong máu mẹ, loại bỏ nhu cầu chọc nhau thai và do đó giảm thiểu nguy cơ sảy thai.
"Mọi người đôi khi lo sợ về xét nghiệm di truyền", Tiến sĩ Mary Norton, giáo sư sản phụ khoa và nhi khoa, cho biết. Là một chuyên gia về di truyền mẹ-thai, Norton được tuyển dụng vào Bệnh viện Nhi Packard năm 2008 với vị trí giám đốc nghiên cứu chu sinh.
Norton cho biết: "Trong các nghiên cứu của chúng tôi, chúng tôi nhận thấy rằng với các thủ thuật xâm lấn, chẳng hạn như chọc ối, phụ nữ mang thai có xu hướng chọn lọc hơn. Họ chỉ muốn được xét nghiệm các bệnh nghiêm trọng hoặc có khả năng gây tử vong."
Chăm sóc nâng cao trên toàn quốc
Để mở rộng cơ hội nghiên cứu có tác động cao vượt ra ngoài khuôn viên trường y, Norton và các đồng nghiệp đã nộp đơn thay mặt Stanford xin gia nhập Mạng lưới Đơn vị Y học Mẹ và Thai nhi (MFMU), một tập đoàn gồm 14 trung tâm lâm sàng tại các trường đại học trên khắp Hoa Kỳ. Được thành lập vào năm 1986 với tư cách là trung tâm quốc gia về nghiên cứu lâm sàng trong sản khoa, Mạng lưới này điều phối các thử nghiệm trên toàn quốc và các nghiên cứu dân số quy mô lớn liên quan đến hàng nghìn phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh trên khắp cả nước.
Đầu năm nay, Viện Y tế Quốc gia đã chấp thuận đơn đăng ký, đưa Stanford trở thành trung tâm MFMU đầu tiên và duy nhất tại California.
Ngày nay, Norton và El-Sayed đang dẫn đầu hai nghiên cứu của MFMU, cả hai đều đang tuyển dụng phụ nữ mang thai trên khắp Hoa Kỳ. Một là thử nghiệm lâm sàng có đối chứng giả dược nhằm xác định xem việc dùng steroid cho những phụ nữ sinh non có làm giảm các biến chứng về hô hấp ở trẻ sơ sinh hơi non tháng hay không.
Nghiên cứu còn lại là thử nghiệm ngẫu nhiên về một thiết bị chẩn đoán mới gọi là phân tích đoạn ST (STAN), liên tục theo dõi nhịp tim của thai nhi bằng công nghệ tiên tiến hơn so với tiêu chuẩn hiện nay. STAN được thiết kế để giảm nguy cơ tổn thương não thai nhi do thiếu oxy và cung cấp đánh giá chính xác hơn về nhịp tim của em bé, giúp giảm thiểu các ca mổ lấy thai không cần thiết.
"Bạn cần có thành tích đã được chứng minh trong các thử nghiệm lâm sàng để được chấp nhận vào Mạng lưới MFMU", Druzin nói. "Mạng lưới này rất uy tín và phản ánh cam kết của chúng tôi trong việc thúc đẩy lĩnh vực sản khoa."
Đào tạo dựa trên mô phỏng
“Sản khoa là một môn thể thao đồng đội”, Tiến sĩ Kay Daniels, giáo sư lâm sàng về sản phụ khoa, nhận xét.
Tại Bệnh viện Nhi Packard, nhóm này bao gồm các y tá chuyên khoa sản, bác sĩ nhi khoa sơ sinh, bác sĩ sản khoa, bác sĩ gây mê sản khoa và các chuyên gia, y tá và nhân viên khác.
Để giải quyết bản chất rủi ro cao của y học sản khoa, Daniels và các đồng nghiệp đã tạo ra một chương trình đào tạo mô phỏng mang tên OBSim. Chương trình tiên phong này cho phép các bác sĩ, y tá, bác sĩ nội trú và thực tập sinh trải nghiệm những ca sinh khó trong môi trường giống như bệnh viện.
Sử dụng diễn viên và ma-nơ-canh thật, đội ngũ OBSim tạo ra các tình huống thực tế được thiết kế để hướng dẫn nhân viên sản khoa cách xử lý các tình huống bất ngờ trong phòng sinh có thể đe dọa đến sức khỏe của bà mẹ và em bé.
"Chăm sóc sản khoa có một áp lực thời gian đặc thù", Daniels, đồng giám đốc chương trình OBSim, cho biết. "Nếu có điều gì đó thảm khốc xảy ra, bạn chỉ có 5 hoặc 10 phút để xử lý. Đó chính là lúc OBSim hỗ trợ bằng cách cải thiện giao tiếp."
Chương trình được triển khai vào năm 2004, là một phần của Trung tâm Giáo dục Nhi khoa và Sơ sinh Tiên tiến (CAPE) của Packard, trung tâm đào tạo mô phỏng đầu tiên trên thế giới chuyên đào tạo các chuyên gia y tế về chăm sóc thai nhi, trẻ sơ sinh và sản khoa. "Một món quà từ một nhà tài trợ ẩn danh đã cho phép chúng tôi xây dựng một trung tâm đào tạo mô phỏng ngay đối diện Bệnh viện Nhi Packard", giám đốc CAPE, Tiến sĩ Lou Halamek, phó giáo sư nhi khoa và sản phụ khoa, cho biết.
Phòng mô phỏng rộng 37 mét vuông (400 feet vuông) được thiết kế để mô phỏng nhiều bối cảnh bệnh viện khác nhau. Với OBSim, một giường bệnh, màn hình và các thiết bị y tế khác được bố trí để mô phỏng phòng sinh. Nhân viên điều khiển từng tình huống từ phòng điều khiển, được ngăn cách với phòng mô phỏng bằng một tấm gương một chiều. Màn hình TV trong phòng điều khiển hiển thị video trực tiếp từ các camera được bố trí khắp phòng sinh giả định. Mỗi tình huống đều được ghi hình để người tham gia có thể xem lại hiệu suất của mình.
Khi sử dụng ma-nơ-canh hình phụ nữ mang thai trong một tình huống, giọng nói giả của người phụ nữ sẽ được phát qua loa trong phòng mô phỏng. Đôi khi, một nhân viên sẽ vào vai người mẹ. Trong một tình huống, cô ấy giữ ma-nơ-canh hình thai nhi sao cho vai của thai nhi bị kẹt trong tử cung khi sinh - một tình trạng được gọi là khó đẻ vai.
“OBSim cho phép chúng tôi hiểu rõ hơn về vai trò của mỗi người trong việc chăm sóc bệnh nhân,” Julie Arafeh, RN, MSN, giám đốc đào tạo và nghiên cứu tại CAPE, cho biết. “Ví dụ, chúng tôi đã tạo ra một tình huống trong đó nhịp tim thai nhi đột ngột giảm. Đối với các bác sĩ gây mê, điều này có thể có nghĩa là sản phụ đang có phản ứng bất lợi với thuốc gây tê ngoài màng cứng, điều này có thể đòi hỏi phải thay đổi lượng thuốc gây mê được truyền. Bác sĩ sản khoa có thể nghĩ rằng có vấn đề về nhau thai và cân nhắc chuyển sản phụ vào phòng mổ để sinh. Đối với các điều dưỡng, chúng tôi tự nhủ, dù có chuyện gì xảy ra, chúng tôi cũng đã sẵn sàng.”
OBSim cũng được sử dụng để đánh giá điểm mạnh và điểm yếu trong môi trường bệnh viện thực tế. Năm 2008, các y tá của Packard đã tham gia một cuộc diễn tập mô phỏng một phụ nữ bị xuất huyết sau sinh. Trong tình huống này, người phụ nữ bị chảy máu rất nhiều, và một y tá được hướng dẫn lấy thuốc nhanh chóng từ một hệ thống máy tính gọi là Pyxis - thiết bị tiêu chuẩn tại Packard và nhiều bệnh viện khác.
“Pyxis mang lại một mức độ an toàn nhất định,” Daniels giải thích. “Ví dụ, nếu bạn yêu cầu một loại thuốc mà bệnh nhân bị dị ứng, Pyxis sẽ không cho bạn lấy thuốc ra cho đến khi bạn nhập tên bệnh nhân và nhận được xác thực sinh trắc học bằng cách đặt ngón tay lên màn hình. Nhưng nếu sản phụ đang chảy 700 cc máu mỗi phút, bạn cần phải hành động nhanh chóng.”
Khi Daniels và các đồng nghiệp xem lại video về máy khoan Pyxis, họ phát hiện ra rằng y tá phải mất hơn hai phút để lấy được tất cả các loại thuốc cần thiết, vì mỗi loại thuốc phải được nhập riêng lẻ. "Chúng tôi đã liên hệ với công ty sản xuất Pyxis và họ đã đồng ý cải thiện tính năng sinh trắc học", Daniels nói. "Sau đó, chúng tôi đã làm việc với nhà thuốc để tạo ra một bộ dụng cụ cho phép lấy tất cả các loại thuốc cùng một lúc. Lần tiếp theo chúng tôi chạy máy khoan, y tá chỉ mất 29 giây để lấy đúng loại thuốc cần lấy."
Xuất huyết sau sinh xảy ra ở khoảng 4% ca sinh, vì vậy hệ thống mới được tinh giản này có thể cứu sống nhiều phụ nữ. "Tỷ lệ tử vong ở bà mẹ do xuất huyết và các nguyên nhân khác đang gia tăng ở Hoa Kỳ, và điều đó là không thể chấp nhận được", Tiến sĩ Steven Lipman, phó giáo sư lâm sàng khoa Gây mê và đồng giám đốc Chương trình OBSim, cho biết.
“Được tham gia OBSim thật sự rất thú vị, kích thích trí tuệ và mang lại sự hài lòng,” ông nói thêm. “Bằng cách làm việc cùng nhau, chúng tôi đã phá vỡ các rào cản và tạo nên một tinh thần đồng đội, điều đã thay đổi văn hóa tại Packard. Hiện tại, chúng tôi đang thực hiện các buổi thăm khám đa chuyên khoa nhóm mỗi ngày cho từng bệnh nhân. Mọi người đều có cơ hội cùng nhau lập kế hoạch điều trị. Đó chính là kết quả trực tiếp của OBSim.”
Đào tạo thế hệ tiếp theo
Ngoài việc đi đầu trong nghiên cứu sản khoa, Packard và Stanford đã phát triển một chương trình đào tạo và giáo dục sáng tạo dành cho các bác sĩ sản khoa tương lai.
Bệnh viện Nhi Packard là một trong số ít bệnh viện tại California áp dụng "mô hình mở", trong đó các bác sĩ tư nhân làm việc cùng với giảng viên trường y. Khoảng một nửa số phụ nữ mang thai nhập viện tại Packard được các bác sĩ tư nhân chăm sóc.
“Đây là một sự kết hợp tuyệt vời,” Druzin nói. “Các bác sĩ nội trú và thực tập sinh được học hỏi từ đội ngũ giảng viên uy tín tại trường y và từ các bác sĩ giàu kinh nghiệm hành nghề tư nhân. Đây là nền giáo dục tốt nhất có thể, và đã tạo nên một trong những chương trình đào tạo và nội trú sản phụ khoa hàng đầu cả nước.”
Hiện nay, Trường Y Stanford tuyển sinh năm bác sĩ nội trú mỗi năm cho chương trình đào tạo bốn năm về sản phụ khoa tổng quát. Ngoài ra, còn có một chương trình học bổng ba năm về y học bà mẹ và thai nhi, mỗi năm chỉ tuyển một người, cung cấp chương trình đào tạo về sản khoa nguy cơ cao. Chương trình này cấp chứng chỉ chuyên khoa phụ và định hướng nghề nghiệp cho sinh viên tốt nghiệp trong lĩnh vực y học hàn lâm.
El-Sayed lưu ý rằng đào tạo chuyên khoa và nghiên cứu chất lượng cao luôn song hành. "Tầm nhìn của chúng tôi tại Packard là thực hiện các nghiên cứu lâm sàng ảnh hưởng đến việc chăm sóc phụ nữ mang thai trên toàn thế giới", ông nói. "Để làm được điều đó, chúng tôi cần hỗ trợ các nghiên cứu sinh và giảng viên thông qua các khoản tài trợ nghiên cứu không giới hạn. Nghiên cứu sản khoa luôn bị thiếu kinh phí. Nếu các nhà tài trợ đang nghĩ đến việc giúp đỡ trẻ em, hãy nhớ rằng, tất cả đều bắt đầu từ quá trình mang thai."
