ایمونوتراپی جدید برای بیماران مبتلا به تومور مغزی کشنده نویدبخش است.
وقتی جیس وارد در سپتامبر ۲۰۲۰ برای پیوستن به یک کارآزمایی بالینی برای یک درمان جدید به بیمارستان کودکان لوسیل پاکارد در استنفورد آمد، بیش از یک سال بود که با یک تومور کشنده ساقه مغز دست و پنجه نرم میکرد. تشخیص او گلیومای منتشر ذاتی پل مغزی یا DIPG بود که درمانهای مرسوم سرطان نمیتوانند آن را درمان کنند. این بیماری نرخ بقای پنج ساله کمتر از ۱ درصد دارد.
هیچ امیدی برای بیمارانی مانند جیس وجود نداشت - تا همین اواخر که او یکی از چهار بیمار اول مبتلا به DIPG یا سرطان مرتبط دیگری که نخاع را تحت تأثیر قرار میدهد، شد تا سلولهای ایمنی مهندسیشده برای مبارزه با بیماری را دریافت کند. اگرچه همه بیماران آزمایششده بر اثر بیماری یا عوارض آن فوت کردند، سه نفر از آنها از سلولهای مهندسیشده مزایای بالینی قابل توجهی را تجربه کردند.
دکتر میشل مونژ، محقق اصلی این مطالعه و متخصص مغز و اعصاب کودکان، میگوید: «این چهار بیمار قهرمان هستند. آنها چیزهای زیادی به ما آموختند و این دانش در حال حاضر برای کمک به سایر کودکان به کار گرفته میشود.»
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) در سال ۲۰۱۷ استفاده از سلولهای ایمنی مهندسیشده، که به عنوان سلولهای T گیرنده آنتیژن کایمریک یا سلولهای CAR-T نیز شناخته میشوند، را برای درمان سرطانهای خون تأیید کرد، اما این فناوری پیش از این هرگز در برابر تومورهای جامد موفق نبوده است.
اگرچه تیم تحقیقاتی هنوز به درمانی برای این نوع گلیوما دست نیافته است، اما یافتههای خود را یک نقطه عطف میدانند.
دکتر کریستال مککال، که در این تحقیق جدید با مونژ همکاری داشته است، میگوید: «ما فعالیت ضد توموری قابل توجهی را با این درمانهای سلولی CAR-T در این بیماری وحشتناک مشاهده میکنیم.» مککال متخصص ایمونوتراپی سرطان و استاد اطفال و پزشکی داخلی خانواده ارنست و آملیا گالو است. او میافزاید: «این یافتهها نشانه امیدوارکنندهای برای بسیاری از انواع تومورهای مغزی است، نه فقط این یکی.»
کار مککال و مونیه به لطف حمایتهای سخاوتمندانه و بشردوستانهی اهداکنندگان امکانپذیر شد - بسیاری از آنها والدینی هستند که از دست دادن فرزندشان به دلیل این بیماری برایشان بسیار ناراحتکننده بوده و خود را وقف یافتن درمانی برای آن کردهاند.
پرونده جیس وارد
جیس ۲۰ ساله بود که در اوایل سال ۲۰۱۹، پس از چند هفته اختلال در بینایی محیطیاش، به گلیوما مبتلا شد. او و خانوادهاش از پیشآگهی بیماری شوکه شدند: متخصص مغز و اعصاب جیس در کانزاس پیشبینی کرد که او شش تا نه ماه دیگر زنده خواهد ماند. او یک داروی شیمیدرمانی آزمایشی را به صورت غیردارویی دریافت کرد و تقریباً ۱۴ ماه با این بیماری زندگی کرد تا اینکه فرصت پیوستن به آزمایش استنفورد برایش پیش آمد.
زمانی که او و مادرش، لیزا، به استنفورد رسیدند، تومور در حال پیشرفت بود. جیس میدانست که بعید است این آزمایش جانش را نجات دهد. «او گفت: «میدانم که خواهم مرد، و این را میدانم»
مونیه به یاد میآورد: «یک روزی درمان، همان چیزی خواهد بود که بچههای دیگر را هم درمان میکند. این جوان ۲۱ ساله و سرسختِ فوتبالیست به من گفت: «نمیخواهم یک بچه ۵ ساله اول شروع کند.»»
«من نمیتوانم بمیرم. سرم شلوغ است.»
وقتی جیس به آزمایش سلول CAR-T پیوست، دانشجوی سال سوم دانشگاه ایالتی کانزاس بود و در رشته کارآفرینی و پیشحقوق تحصیل میکرد. پس از تشخیص بیماری، جیس به مدافع کودکان مبتلا به DIPG تبدیل شد.
لیزا میگوید: «جیس در کنگره، مؤسسات ملی بهداشت و در انجمنهای مجازی سرطانهای نادر سخنرانی کرد.»
جیس در کمپینهایی کار کرد که بیش از ۱.۴ میلیون پوند برای گسترش تحقیقات و دسترسی به درمان سرطان جمعآوری کرد. او همچنین برای راهاندازی یک سازمان غیرانتفاعی تلاش کرد که به کودکان مبتلا به تومورهای مغزی کمک میکند تا در مورد آزمایشهای بالینی که میتوانند به آنها بپیوندند، نظرات متخصصان را دریافت کنند.
لیزا میگوید: «جیس با گفتن «من نمیتوانم بمیرم، سرم شلوغ است» دوستان و خانوادهاش را دلداری میداد. این برای او تبدیل به یک ورد زبان شده بود.»
یک هفته پس از اینکه جیس اولین تزریق سلولهای CAR-T خود را دریافت کرد، تب و فشار خون پایین، علائم افزایش سیتوکین و علائم عصبی بدتر شدن را تجربه کرد.
اما تا دو هفته، علائم او بهبود یافت و حس بیشتری در صورتش احساس کرد. طرز راه رفتنش که قبلاً ناخوشایند بود تقریباً عادی شد. ظرف یک ماه، معاینه عصبی او نیز تقریباً طبیعی شد.
مونیه میگوید: «دیدن مرد جوانی که مبتلا به DIPG به سرعت پیشرونده است و معاینه عصبی تقریباً طبیعی دارد، بیسابقه است. من برای اولین بار احساس کردم که روزی این بیماری را درمان خواهیم کرد.»
جیس توانست در فوریه ۲۰۲۱ به رویای رفتن به سوپربول به همراه پدرش، راجر، برای تماشای بازی تیم محبوب شهرشان، کانزاس سیتی چیفس، جامه عمل بپوشاند. لیزا میگوید: «این برای او بسیار آزادکننده بود، چه کورسوی امید خوبی.» در ۳۰ ژوئن ۲۰۲۱، جیس در سنت لوئیس بستری شد و در ۳ ژوئیه درگذشت و والدین، برادر، خواهر، خواهرشوهر و برادرزادهاش را داغدار کرد.
مادرش میگوید: «آیا کاش او اینجا بود، در حالی که هرگز نمیدانست DIPG چیست؟ البته.» اما او از کارشان به عنوان مدافع بیماران، حس آرامش و هدفمندی به دست آورده است. «میل جیس برای کمک به کودکان، نیاز واقعی او به صحبت کردن از طرف آنها، به من تصویری اجمالی از مردی که او شده بود، داد.»
