Tiến sĩ Xiaojie Qiu tham gia sáng kiến táo bạo của Stanford nhằm chữa bệnh tim bẩm sinh
Lớn lên tại một thị trấn hẻo lánh ở vùng nông thôn Trung Quốc, cuộc sống thuở nhỏ của Xiaojie Qiu gắn liền với những khó khăn. Năm 10 tuổi, cha anh qua đời trong một tai nạn lao động. Anh được gửi về sống với ông bà ngoại, những người tuy nghèo khó nhưng luôn ưu tiên việc học cho anh.
“Họ là những ông bà tuyệt vời nhất trên đời,” Qiu nhớ lại. “Họ không được học hành tử tế, nhưng họ trân trọng tầm quan trọng của giáo dục và ủng hộ tôi theo đuổi ước mơ.”
Qiu học rất giỏi, dành tới 16 tiếng mỗi ngày để học và giành được suất vào một trường hàng đầu trong khu vực. Niềm đam mê khoa học của anh dần nảy nở, và hành trình học tập đã đưa anh đến Hoa Kỳ, nơi nghiên cứu của anh thu hút sự chú ý của cả nước, được lên trang bìa của tạp chí uy tín Cell.
Vào tháng 12 năm 2023, Qiu đến Stanford, trở thành thành viên thứ tư của Sáng kiến Khoa học và Kỹ thuật Cơ bản (BASE) thuộc Trung tâm Tim mạch Trẻ em Betty Irene Moore, một chương trình nghiên cứu độc đáo nhằm mục đích tìm hiểu và cuối cùng là chữa khỏi bệnh tim bẩm sinh (CHD). BASE tập hợp các nhà nghiên cứu từ nhiều lĩnh vực khoa học khác nhau, cùng nhau hợp tác tìm ra những phương pháp mới để giải quyết CHD, căn bệnh ảnh hưởng đến 1/100 trẻ sơ sinh tại Hoa Kỳ.
Là trợ lý giáo sư về di truyền học và khoa học máy tính, Qiu đang sử dụng hệ gen tế bào đơn và học máy để giải quyết những thách thức then chốt trong nghiên cứu tim mạch. Những tiến bộ gần đây cho phép nghiên cứu hàng triệu tế bào cùng lúc để hiểu cách thức hình thành các cơ quan. Tuy nhiên, vẫn chưa thể biết chính xác vị trí của từng tế bào trong cơ quan và theo dõi các tế bào theo thời gian. Qiu đang tiên phong trong các phương pháp tiếp cận để vượt qua những trở ngại này và giúp các nhà nghiên cứu tạo ra một bản đồ - tương tự như Google Earth - mô tả vị trí và thời điểm phát triển bệnh tim ở cấp độ tế bào.
“Khi mới bắt đầu, tôi biết rằng để hiểu về bệnh tim, chúng ta cần biết khi nào và ở đâu các gen bắt đầu hoạt động khác so với ở một trái tim khỏe mạnh,” Qiu nói. “Để có được câu trả lời đó, cần phải nghiên cứu hàng triệu tế bào và hàng nghìn gen trên mỗi tế bào theo thời gian và không gian. Phương pháp của tôi cho phép chúng tôi lần đầu tiên theo dõi các gen được biểu hiện bởi từng tế bào riêng lẻ, điều này sẽ giúp chúng tôi biết tế bào nào liên quan đến bệnh tim và chính xác là ở giai đoạn nào trong quá trình phát triển của tim.”
Nghiên cứu của Qiu sẽ cung cấp cho các thành viên còn lại của nhóm BASE những hiểu biết mới mẻ và sâu sắc để áp dụng vào công việc của họ.
Tiến sĩ Marlene Rabinovitch, giám đốc BASE và Giáo sư Tim mạch Nhi khoa Dwight và Vera Dunlevie, rất hào hứng với kiến thức mà Qiu mang lại. "Xiaojie đang làm một điều chưa từng có trước đây", Rabinovitch nói. "Chuyên môn độc đáo của anh ấy, cùng với cách nó bổ sung cho công việc của toàn bộ đội ngũ BASE, tạo ra tiềm năng biến đổi lĩnh vực này và thay đổi cuộc sống của rất nhiều trẻ em."
Tiến sĩ Mark Skylar-Scott, nhà khoa học đồng nghiệp của BASE, rất hào hứng trước tiềm năng nghiên cứu của Qiu. "Là một kỹ sư in sinh học 3D, tôi coi bản đồ của Xiaojie như cẩm nang hướng dẫn cách tạo ra một trái tim", Skylar-Scott nói. "Khả năng tính toán tuyệt vời của anh ấy là nền tảng cho thành công của BASE."
Hiện tại, Qiu đang tập trung vào việc ứng dụng công nghệ mới của mình để tạo ra bản đồ 3D về tim chuột, từ giai đoạn đầu đến khi hoàn thiện. Anh đặt mục tiêu tương tự với phôi thai người.
Gần đây, Qiu đã nhận được một món quà hào phóng từ các nhà hảo tâm Pantas Sutardja và Ting Chuk để hỗ trợ dự án này. "Chúng tôi rất vui mừng được hợp tác với Xiaojie trong công trình tiên phong của anh ấy nhằm mở ra những hiểu biết mới về bệnh tim bẩm sinh", Sutardja và Chuk chia sẻ. "Chúng tôi rất mong chờ được chứng kiến những thành tựu mà Xiaojie và toàn bộ đội ngũ BASE sẽ đạt được trong những năm tới."
“Tôi vô cùng biết ơn khi được ở đây, được làm việc với các nhà khoa học lỗi lạc để giải quyết những vấn đề lớn,” Qiu nói. “Tôi biết ơn gia đình đã ủng hộ tôi đến được đây, và tự hào vì đã vượt qua những trở ngại và đạt được ước mơ của mình.”
Bài viết này ban đầu xuất hiện trong ấn bản Mùa thu năm 2024 của Tin tức Trẻ em Packard.
